รามเกียรติ์ 294
หลังจากที่พิธีกาลเพลิงหรือพิธีชุบหอกกบิลพัท หรือจะเรียกว่าพิธีทรายกรด หรือจะเรียกว่าอะไรก็ตามก็ต่างถูกพาลี ที่อยู่ ๆ ก็ฟื้นคืนร่างขึ้นมาทำลายพิธีของทศกัณฐ์ซะย่อยยับ พญาทศกัณฐ์ต้องเจ็บทั้งกายและใจจากพาลีอีกครั้ง ตั้งแต่หนุ่มจนแก่ พิษบาดแผลจากการต่อสู้กับลิงมรกตยิ่งตอกย้ำถึงศักดิ์ศรีอันย่อยยับของจอมมาร บัดนี้เจ้าแห่งลงกาได้แต่ร้องไห้กระซิกแต่ผู้เดียวบนแท่นบรรทม นางมณโฑรู้ว่าสามีเสด็จกลับมาแล้ว จึงรีบเดินสไบปลิวมาเข้าเฝ้า นางถลาเช้านั่งเทียบองค์ที่แท่นทองดั่งภรรยาที่เป็นห่วงสามี ความเป็นภรรยาที่มิต้องมีพิธีรีตอง ภรรยาที่คอยซับแผลตามของสามีด้วยความรักที่สุดใจ “ท่านพี่ ท่านถูกคมดาบใครมาหละ แล้วนี่ยังไม่ถึงสามราตรี กาลพิธีได้ลุล่วงด้วยดีหรือ” คำถามที่หลากหลายประดังเข้ามาจนจอมมารรู้สึกรำคาญใจ
รู้สึกว่าถูกตอกย้ำในความเป็นผู้แพ้กอปรกับความมึนงงที่ยังไม่หายดี “พิธีของพี่ถูกทำลายซะย่อยยับ ทีแรกพี่ก็คิดว่าต้องเป็นเจ้าหนุมานแปลงมาทำลายพิธีเป็นแน่ แต่พอได้ต่อกรแบบตัวต่อตัว พี่แน่ใจว่าต้องเป็นพาลีฟื้นคืนชีพมาแน่ พระอิศวรคงจะเข้าข้างฝั่งมนุษย์รามลักษณ์จนชุบชีวิตให้เจ้พาลีกลับคืนมาทำลายพี่แน่ ๆ เจ้าคิดเห็นประการใด” พญาทศกัณฐ์มักแสดงมุมอ่อนแอที่สงวนเฉพาะกับมณโฑนางคู่ชีวิตเสมอ นางแก้วแห่งลงกาแตะไหล่อันบอบช้ำของสามีเบา ๆ นางกราบแทบตักสามีแล้วใช้นิ้วอันบอบบางเอื้อมแตะริมฝีปากของชายอันเป็นที่รัก ดั่งการห้ามปรามไม่ให้เด็กน้อยกล่าวต่อในสิ่งที่ไม่ควร “ทูลกระหม่อมของน้อง อย่าได้ตรัสล่วงเกินองค์อิศวรอีกเลย ท่านคงจะไม่มาก้าวล่วงกับการศึกบนโลก อีกอย่างเมื่อพาลีตายไปแล้วจะฟื้นขึ้นมาใหม่ได้อย่างไร น้องคิดว่าน่าจะเป็นเจ้าหนุมานที่แปลงกายมาทำลายพิธีซะมากกว่า แต่เจ้าพิเภกนี่สิ มันบอกความลับคลายกลให้มนุษย์รู้ทุกอย่าง คงหวังจะล้างวงศ์พรหมให้สิ้นซาก หากมันตายได้ก็ดี ชาวเราจะได้พ้นทุกข์”
ต้องไม่ลืมว่านางมณโฑเป็นอดีตนางคอยของพระอุมาเทวีแห่งสวรรค์ นางยังคงจงรักแก่พระอิศวรและพระแม่อุมาผู้เคยอุปการะตน จนชีวิตพลิกผันมาเป็นราชินีของทั้งขีดขินและลงกา นางจึงรู้สึกเสมอว่ามิควรหมิ่นพระบรมเดชานุภาพในองค์ศิวะ เพราะในสายตานางกบ พระองค์สูงส่งกว่าที่จะมาเกลือกกรั่วไปชีวิตเดินดินบนพื้นโลก นางจึงจำต้องหยุดมิให้ชายอันเป็นที่รักหยุดสงสัยในตัวพระเจ้าของนางเถิด
เมื่อได้ฟังความคิดเห็นจากภริยา ในช่วงที่บอกว่า “หาพิเภกตาย ชาวลงกาจะได้นทุกข์สียที” พญามารเห็นว่าพิเภกเป็นไส้ศึก โดยไม่คิดว่าเป็นน้องที่คลานตามกันมาอีกต่อไป ทศกัณฐ์สามารถทำอะไรก็ได้ที่ให้การศึกนี้จบสิ้นอย่างเด็ดขาดเสียที
เมื่อนั้น ทศเศียรสุริย์วงศ์ยักษี
ได้ฟังอัครราชเทวี อสุรีเห็นจริงทุกสิ่งไป
มีความแสนโสมนัสนัก ดวงพักตร์ผ่องเพียงแขไข
ลูบหลังรับขวัญอรไท เจ้าคือดวงใจนัยนา
ซึ่งคิดจะให้พี่ตัดศึก ข้อนี้ล้ำลึกหนักหนา
อันไอ้พิเภกอสุรา ดั่งเงาติดกายาเป็นนิจไป
จะทำสิ่งใดก็ล่วงรู้ มันบอกศัตรูให้แก้ไข
ญาติมิตรก็ไม่คิดอาลัย หมายจับเป็นใหญ่ในเมืองมาร
พรุ่งนี้พี่จะยกพลขันธ์ ไปฆ่ามันให้ม้วยสังขาร
ด้วยหอกกบิลพัทอันชัยชาญ ให้สิ้นการเสี้ยนไพรี
ว่าพลางอิงแอบแนบเคล้า หยอกเย้าด้วยความเกษมศรี
แสนสนิทพิศวาสเทวี ก็หลับไปในที่ไสยาฯ พระราชนิพนธ์ในร.๑