เมื่อทุกวันนี้อะไรๆ ก็อยู่บนโลกออนไลน์กันหมดแล้ว หุ้นก็มีซื้อขายออนไลน์ การฝาก ถอน โอนเงินก็มีผ่านออนไลน์ แล้วการซื้อขายสับเปลี่ยนกองทุนล่ะมีออนไลน์เหมือนกับคนอื่นบ้างหรือเปล่า ในปัจจุบัน บลจ. เกือบทั้งหมดก็จะมีบริการนี้อยู่เพื่อให้ครบวงจรและสามารถตอบสนองความต้องการและอำนวยความสะดวกให้กับลูกค้า ซึ่งขั้นตอนก็ไม่ยากเพียงส่งเรื่องขอใช้บริการออนไลน์ได้เลย แต่ถ้าเรายังไม่เคยเปิดบัญชีซื้อขายกองทุนรวมเลยก็สามารถสมัครแล้วก็ระบุว่าขอใช้บริการผ่านอินเตอร์เน็ตด้วยอีกทาง เท่านี้เราก็สามารถซื้อขายสับเปลี่ยนกองทุนรวมทางออนไลน์ได้แล้ว
แต่ว่าเอกสารที่ต้องใช้ในการสมัคร การหักเงิน หรือโอนเงินให้กับเราล่ะจะเป็นช่องทางไหนบ้าง เริ่มที่เอกสารที่ต้องใช้สมัครก่อน ถ้าเปิดบัญชีใหม่เราต้องมีสำเนาบัตรประชาชนและใบสมัครขอเปิดบัญชี และที่ต้องเพิ่มคือใบคำขอใช้บริการทางอินเตอร์เน็ตและหนังสือยินยอมให้ยอมหักเงินบัญชีเงินฝากสำหรับการทำธุรกรรมทางอินเตอร์เน็ต และเมื่อซื้อกองทุนรวมออนไลน์แล้ว บลจ. ก็จะหักเงินของเราจากบัญชีเงินฝากที่เราได้ขอไว้ตอนขอใช้บริการทางอินเตอร์เน็ต ส่วนเงินที่จะเข้าบัญชีของเรานั้นก็มีสองทางเลือก คือ โอนเข้าบัญชีเงินฝากธนาคารของเราที่ได้แจ้งไว้กับ บลจ. หรือจะเป็นเช็คสั่งจ่ายชื่อเราก็ได้แล้วแต่นโยบายของแต่ละ บลจ. สำหรับการเปิดบัญชีเพื่อทำธุรกรรมออนไลน์สิ่งที่เราจะได้รับเมื่อเปิดบัญชี ก็คือชื่อบัญชีและรหัสผ่าน ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับนโยบายการรักษาความปลอดภัยของแต่ละ บลจ. อีกเหมือนกันว่าการใช้ Username และ Password นั้นสามารถทำรายการได้เลย หรือว่าจะต้องมีการใส่รหัสอีกครั้งเพื่อยืนยันการทำรายการว่าเป็นตัวเราจริงๆ ซึ่งจะเรียกว่ารหัส OTP หรือ One Time Password ที่เราจะได้รับเป็นครั้งๆ ไปเวลาทำรายการทางอินเตอร์ โดย บลจ. จะส่งรหัสยืนยันการทำรายการให้เราทางเบอร์โทรศัพท์มือถือที่เราได้แจ้งไว้ เพราะฉะนั้นจะทำให้เรามั่นใจได้อีกครั้งว่าการซื้อขายกองทุนรวมทางอินเตอร์เน็ตนั้นเป็นรายการที่เราทำเองจริงๆ
สำหรับสิ่งที่เราจะได้รับจากการเปิดบัญชีซื้อขายกองทุนรวมออนไลน์ก็คือ เราสามารถจัดการบริหารพอร์ตกองทุนรวมของเราได้ตลอดเวลา เช่น อยากเปลี่ยนแปลงข้อมูลส่วนตัว ดูรายงานการลงทุนของบัญชีตัวเอง ทำรายการซื้อกองทุนไว้ล่วงหน้า หรือจะเปลี่ยนรหัสผ่านก็สามารถทำได้ เพียงแต่เราศึกษาคู่มือการใช้งานระบบซื้อขายกองทุนรวมออนไลน์ให้เข้าใจเท่านี้การลงทุนในกองทุนรวมของเราก็ไม่ยากอีกต่อไป แต่สิ่งที่เราจะต้องรู้เพิ่มอีกสักนิดนั่นคือการซื้อหรือสับเปลี่ยนกองทุนรวมทุกครั้ง เราจะต้องถูกตรวจสอบระดับความรู้ความเข้าใจในการลงทุนก่อนเสมอว่าเรามีความรู้เรื่องกองทุนในระดับใด และกองทุนที่เราซื้อหรือสับเปลี่ยนไปนั้นมีความเสี่ยงหรือความซับซ้อนในการลงทุนในระดับใด ซึ่งจุดนี้เราสามารถศึกษาข้อมูลต่างๆ ผ่านนโยบายการลงทุน หรือ Fund Factsheet โดยเอกสารดังกล่าวจะให้รายละเอียดแก่นักลงทุนถึงประเด็นที่สำคัญดังนี้
1) ทิศทางที่กองทุนจะนำเงินไปลงทุนว่าเป็นสินทรัพย์อะไร เช่น หากเป็นกองทุนรวมตราสารทุนจะลงทุนในหุ้นลักษณะไหน เน้นกลุ่มอุตสาหกรรมใด หากเป็นกองทุนรวมตราสารหนี้จะลงทุนในตราสารหนี้ภาครัฐหรือเอกชน และคุณภาพของตราสารหนี้ที่ลงทุนเป็นอย่างไร หรือหากเป็นการลงทุนในกองทุนรวมที่เป็นสินทรัพย์ทางเลือกจะบอกถึงว่าจะนำไปลงทุนอะไรบ้าง ลักษณะผลตอบแทนเป็นอย่างไร และมีสิ่งที่ควรระวังจากการลงทุนในครั้งนี้คืออะไร หากเป็นกองทุนประเภท Feeder Fund ที่จะไปลงทุนผ่านกองทุนอื่นอีกทีหนึ่งก็จะมีเนื้อหาให้เราได้ศึกษาว่ากองทุนหลักนั้นเป็นใคร มีความเชี่ยวชาญในการบริหารสินทรัพย์ประเภทไหน มีนโยบายการลงทุนเป็นอย่างไรและลงทุนในสินทรัพย์อะไร เป็นต้น
2) สินทรัพย์ที่ลงทุนนั้นเป็นภายในประเทศหรือต่างประเทศ หากเป็นต่างประเทศจะบอกว่ามีนโยบายป้องกันความเสี่ยงด้านอัตราแลกเปลี่ยนเงินไว้หรือไม่ โดยเท่าที่พบกองทุนส่วนใหญ่จะพิจารณานโยบายด้านนี้เป็น 4 แบบ คือ ป้องกันความเสี่ยงแบบทั้งหมด หรือป้องกันความเสี่ยงเพียงบางส่วน หรือป้องกันความเสี่ยงตามดุลยพินิจของผู้จัดการกองทุนรวม หรือไม่ป้องกันความเสี่ยงเลย
3) กลยุทธ์ที่ใช้ในการลงทุน ว่าเน้นสร้างผลการดำเนินงานตามดัชนีอ้างอิง หรือเน้นสร้างผลการดำเนินงานให้สูงกว่าดัชนีอ้างอิง
4) ความเสี่ยงของกองทุนรวมนั้นๆ ที่สำคัญๆ มีอะไรบ้าง เช่น ความเสี่ยงจากการผิดนัดชำระหนี้ของผู้ออกตราสารหนี้ ความเสี่ยงจากความผันผวนของมูลค่าหน่วยลงทุน โดยหากสินทรัพย์นั้นเป็นตราสารหนี้สิ่งที่เราควรระมัดระวังจะเป็นในเรื่องความผันผวนด้านราคาตราสารหนี้ที่จะเปลี่ยนแปลงในทิศทางตรงข้ามกับอัตราดอกเบี้ย
โดยหากอัตราดอกเบี้ยในตลาดสูงขึ้นจะส่งผลให้ราคาตราสารหนี้ปรับตัวลดลง และในทางตรงกันข้ามหากอัตราดอกเบี้ยลดลงราคาตราสารหนี้ก็จะปรับตัวสูงขึ้น นอกจากนี้หากอายุเฉลี่ยของตราสารหนี้ที่ลงทุนมีระยะเวลาที่สั้นจะส่งผลให้มีความผันผวนด้านราคาที่ต่ำกว่าตราสารหนี้ของกลุ่มที่มีอายุเฉลี่ยระยะยาวซึ่งจะมีความผันผวนที่สูงกว่า สำหรับกรณีสินทรัพย์ที่เราลงทุนนั้นเป็นตราสารทุนจะมีความเสี่ยงด้านความผันผวนของราคาที่ต้องคอยระวัง โดยจุดนี้เราสามารถพิจารณาระดับความผันผวนของผลการดำเนินงานกองทุนรวมได้จากค่า Standard deviation (SD) โดยค่าที่สูงจะบอกถึงระดับความผันผวนที่สูง และหากมีค่า SD ที่ต่ำจะบ่งบอกความผันผวนที่ต่ำ
5) ค่าธรรมเนียม โดยปกติจะประกอบไปด้วยค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บจากผู้ถือหน่วยลงทุนอย่างค่าธรรมเนียมซื้อขายขาเข้าและขาออก และค่าธรรมเนียมที่เรียกเก็บจากกองทุนอย่างค่าธรรมเนียมการบริหารจัดการ ค่าผู้ดูแลผลประโยชน์ ค่าธรรมเนียมนายทะเบียน เป็นต้น
6) ผลการดำเนินงานของกองทุนรวม โดยผมแนะนำให้ควรพิจารณาให้ครบรอบด้าน ได้แก่ การพิจารณาจากผลการดำเนินงานย้อนหลังตามปีปฎิทินว่าในแต่ละปี 365 วันนั้นเป็นอย่างไร และการพิจารณาจากผลการดำเนินงานย้อนหลังแบบปักหมุด เช่น 3 เดือน 6 เดือน 1 ปี 3 ปี ย้อนหลังนับจากวันที่ระบุใน Fund Factsheet โดยลักษณะการนับวันจะคล้ายกับการนับแบบวันชนวันเลยทำให้ต่างจากแบบแรก และแบบที่สามารถพิจารณาจากการเปรียบเทียบผลการดำเนินงานกับกองทุนรวมในอุตสาหกรรมว่าอยู่ลำดับเท่าไรเมื่อเทียบกับกองทุนประเภทเดียวกันในอุตสาหกรรม
และสุดท้ายเรื่องที่สำคัญ คือ เวลาในการทำรายการซื้อขายกองทุนรวม ซึ่งแต่ละกองทุนก็จะมีเวลาเปิดปิดให้ซื้อขายไม่เหมือนกัน เช่น กองทุนที่มีการลงทุนในกองทุนของต่างประเทศก็อาจจะต้องทำรายการก่อน 12.00 น. หรือ 14.30 น. แต่ส่วนใหญ่แล้วจะให้ทำรายการก่อน 15.30 น. เพราะฉะนั้นแล้วเราก็ต้องเช็คเวลาของแต่ละกองทุนดีๆ และควรจะทำรายการก่อนเวลาปิดกองสักนิด เผื่อไว้หากระบบมีความผิดพลาดเราจะได้ไม่เสียประโยชน์ในการลงทุนของเราได้